Cách Sử Dụng Các Loại Van Cứu Hỏa Trong Công Tác PCCC – Hướng Dẫn Chuẩn Kỹ Thuật, Dễ Hiểu, Ứng Dụng Thực Tế

Các loại van cứu hỏa là thiết bị trọng yếu trong toàn bộ hệ thống phòng cháy chữa cháy (PCCC), đảm nhiệm nhiệm vụ điều tiết, đóng mở, chuyển hướng và kiểm soát áp lực nước khi xảy ra sự cố cháy nổ. Việc sử dụng đúng kỹ thuật giúp lực lượng PCCC phản ứng nhanh hơn, giảm thiểu thiệt hại và đảm bảo an toàn tối đa cho người vận hành. Bài viết dưới đây cung cấp hướng dẫn sử dụng các van phổ biến nhất trong hệ thống PCCC tại tòa nhà, nhà máy, kho xưởng và công trình công cộng.

Tầm quan trọng của van cứu hỏa trong hệ thống PCCC

Van cứu hỏa không chỉ đơn thuần là thiết bị đóng/ngắt nước mà còn là “điểm kiểm soát” toàn bộ mạng lưới cấp nước chữa cháy. Nhờ van vận hành đúng cách, lực lượng chữa cháy có thể nhanh chóng kích hoạt họng nước, ổn định áp lực, dẫn nước đến đầu phun tự động hoặc khai triển đường vòi hiệu quả.

Các loại van cứu hỏa thường dùng trong PCCC

1. Van cổng (Gate Valve): Được lắp tại đường ống chính để đóng/ngắt toàn bộ hệ thống cấp nước chữa cháy.

2. Van chặn (Stop Valve): Điều chỉnh lưu lượng, kiểm soát áp lực cho từng nhánh cấp nước.

3. Van góc (Angle Valve): Gắn tại các họng nước vách tường, cho phép lực lượng chữa cháy triển khai vòi nhanh.

4. Van một chiều (Check Valve): Ngăn nước chảy ngược gây sập áp hệ thống.

5. Van giảm áp (Pressure Reducing Valve – PRV): Ổn định áp lực cho từng tầng, tránh tình trạng áp lực quá mạnh gây hư hỏng vòi và thiết bị.

6. Van báo động (Alarm Valve): Kích hoạt chuông báo khi đầu phun sprinkler xả nước.

7. Van Y lọc (Strainer): Loại bỏ rác và cặn, bảo vệ máy bơm và thiết bị trong đường ống.

Hướng dẫn cách sử dụng các van cứu hỏa đúng quy chuẩn

1. Kiểm tra van định kỳ trước khi sử dụng

• Đảm bảo không có rò rỉ

• Tay quay hoặc cần gạt hoạt động trơn tru

• Áp lực hệ thống ở mức tiêu chuẩn

• Không có vật cản tại khu vực thao tác

2. Sử dụng van cổng – van chặn khi kích hoạt hệ thống

• Xoay tay van theo chiều mở tối đa khi triển khai chữa cháy

• Không mở quá nhanh để tránh sốc áp

• Khi kết thúc sự cố, đóng van từ từ để tránh gây áp lực ngược

3. Sử dụng van góc tại họng nước vách tường

• Kéo vòi chữa cháy ra toàn chiều dài

• Gắn vòi vào họng nước

• Mở van theo chiều kim đồng hồ hoặc ngược – tùy loại thiết kế

• Điều chỉnh lượng nước vừa đủ để kiểm soát tia phun

4. Sử dụng van giảm áp PRV trong tòa nhà cao tầng

• Không thay đổi mức cài đặt sẵn

• Nếu áp lực ra thấp bất thường, cần kiểm tra mức lọc và hệ thống ống

• Khi cần thao tác thủ công, mở van từ từ theo hướng dẫn thông số kỹ thuật

5. Sử dụng van một chiều và van báo động
Hai loại van này không yêu cầu thao tác trực tiếp nhưng cần kiểm tra:

• Có tiếng kêu kích hoạt khi nước chạy qua (van báo động)

• Không bị kẹt, rác hoặc đóng cặn (van một chiều)

Ứng dụng thực tế của các van cứu hỏa trong PCCC

• Nhà xưởng – khu công nghiệp: Dùng van cổng để cô lập từng khu vực, hỗ trợ bảo trì mà không ảnh hưởng toàn hệ thống.

• Tòa nhà chung cư – văn phòng: Van PRV cực kỳ quan trọng để ổn định áp lực giữa các tầng.

• Kho hàng – trung tâm logistics: Van góc và van chặn giúp lực lượng chữa cháy triển khai nhanh các họng nước tại nhiều vị trí.

• Hầm để xe: Kết hợp van báo động và sprinkler để tự động kích hoạt khi có cháy.

Lời khuyên an toàn khi vận hành van cứu hỏa

• Luôn đeo găng tay bảo hộ khi mở/đóng van

• Không tự ý điều chỉnh cài đặt van PRV khi chưa được đào tạo

• Kiểm tra mọi van ít nhất 1 tháng/lần

• Bôi trơn các vị trí quay để tránh kẹt

• Khi phát hiện rò rỉ, phải báo ngay cho đơn vị kỹ thuật

Kết luận

Sử dụng đúng cách các loại van cứu hỏa không chỉ giúp hệ thống PCCC hoạt động hiệu quả mà còn bảo vệ an toàn cho cả công trình và con người. Việc huấn luyện định kỳ và tuân thủ hướng dẫn vận hành là điều bắt buộc đối với mọi đơn vị, nhà máy và tòa nhà.